Alimentatie: dit moet je weten
Geplaatst op: 26-10-2020, 13:25:59
Veel stellen die uit elkaar gaan moeten een alimentatieregeling opstellen. Wat houdt dit in?
Alimentatie heeft betrekking op de financiële onderhoudsplicht die gescheiden partners richting elkaar hebben. Er zijn twee varianten: partneralimentatie en kinderalimentatie. Partneralimentatie kan van toepassing na het ontbinden van een huwelijk of geregistreerd partnerschap. Kinderalimentatie heeft te maken met de zorgplicht voor kinderen. De vorm van relatie tussen de ouders speelt hierbij minder een belang.
Hoe ziet een alimentatieregeling eruit?
Een alimentatieverplichting houdt in dat de meest daadkrachtige partner partner- en/of kinderalimentatie (financiële bijstand) aan de andere partner moet afdragen. Hierbij worden de financiële gevolgen van het uit elkaar gaan tussen twee partners feitelijk genivelleerd.
Als je uit elkaar gaat, ben je volledig vrij om zelfstandig alimentatie-afspraken te maken of hier vanaf te zien. In de praktijk is het vormgeven van alimentatie-afspraken juist een van de grootste struikelblokken tussen de strijdende partijen, omdat dit betrekking heeft op de financiën. In dat geval worden diverse wettelijke bepalingen van kracht.
Bij het vaststellen van het alimentatiebedrag spelen twee factoren een belangrijke rol:
- de draagkracht van de onderhoudsplichtige (ofwel degene die straks periodiek alimentatie moet betalen) en
- de behoefte van de onderhoudsgerechtigde (ofwel degene die de alimentatie gaat ontvangen).
Er worden vaste bedragen vastgesteld.
Partneralimentatie: financiële onderhoudsplicht van gescheiden partners aan elkaar
Door het aangaan van een huwelijk of geregistreerd partnerschap, ga je een financiële onderhoudsplicht met elkaar aan. Een onderdeel van deze verplichting is een eventuele partneralimentatie. Deze regeling is in het leven geroepen om te voorkomen dat een van de partners in acute financiële problemen komt als gevolg van een scheiding, en zichzelf niet meer kan onderhouden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als een van beiden tijdens het huwelijk geen betaalde baan heeft gehad; bijvoorbeeld om voor de kinderen of het huishouden te zorgen.
Om de hoogte van partneralimentatie vast te stellen wordt een vrij complexe berekening gemaakt, waarin inkomensbestanddelen en kosten worden opgenomen.
Partneralimentatie moet je eigenlijk zien als een tijdelijke financiële overbrugging om de periode direct na een scheiding door te komen. De Wet herziening partneralimentatie, die dit jaar is ingegaan, heeft de duur van de partneralimentatie aan banden gelegd. De maximale termijn voor partneralimentatie is nu de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van vijf jaar.
Als je partneralimentatie ontvangt, beschouwt de Belastingdienst dit als inkomen, waarover belasting moet worden betaald. De afspraken met betrekking tot partneralimentatie worden vastgelegd in het echtscheidingsconvenant.
Kinderalimentatie: financiële onderhoudsplicht voor minderjarige kinderen
Kinderalimentatie heeft betrekking op de financiële onderhoudsplicht voor minderjarige kinderen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de verzorgende- en de niet verzorgende ouder. Leidend hierin is het adres waar het kind ingeschreven staat.
Het belangrijkste doel van kinderalimentatie is dat de ouders de kosten van opvoeding en verzorging van hun minderjarige kind(eren) onderling verdelen. Denk bijvoorbeeld aan schoolkosten, kosten voor kinderopvang, eten, drinken, kleding en lidmaatschap van een sportclub.
Er zijn verschillende factoren die een rol spelen bij het vaststellen van de kinderalimentatie, waaronder de behoefte van je kind, het gezinsinkomen, de draagkracht van de alimentatiebetaler, de omgangsregeling en het kindgebonden budget. De afspraken met betrekking tot kinderalimentatie worden vastgelegd in het ouderschapsplan.
De rol van Tremanormen bij de alimentatieberekening
Voor de alimentatieberekening wordt meestal gebruik gemaakt van zogeheten Tremanormen. Deze worden vastgesteld door de Expertgroep Alimentatienormen, die bestaat uit familierechters. Deze expertgroep geeft richtlijnen en aanbevelingen om de draagkracht en alimentatiebehoefte vast te kunnen stellen.
Deze Tremanormen zijn geen wettelijke regels, maar ze worden wel in vrijwel alle gevallen toegepast door rechters, echtscheidingsadvocaten en echtscheidingsmediators. Het Tremarapport is dus zeker van grote invloed bij de alimentatieberekening.
Jaarlijkse indexering alimentatie
Hoewel er wordt gesproken van een \'vast\' alimentatiebedrag, is dit in de praktijk niet helemaal het geval. Het alimentatiebedrag wordt namelijk elk jaar verhoogd (geïndexeerd), op basis van de koopkracht. Dat is de verhouding tussen een wijziging in het gemiddelde inkomen en de prijzen die in ons land gehanteerd worden.
Deze verhoging wordt weergegeven als percentage van het alimentatiebedrag. De Minister van Justitie stelt de aanpassing elk jaar vast. Daarna wordt het indexatiebedrag gepubliceerd op diverse internetsites, de Staatscourant en de grotere landelijke dagbladen. De wijziging wordt vastgesteld op basis van de op dat moment geldende Tremanormen.
Herrekenen alimentatie
Het alimentatiebedrag is niet in beton gegoten. Bij een structurele verandering in de financiële situatie van een van de scheidende partijen, kan het noodzakelijk zijn om de berekening opnieuw uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan een daling van inkomsten of een besluit van een van beiden om te gaan samenwonen met een nieuwe partner of het hertrouwen.
Mocht het niet lukken om samen tot overeenstemming te komen, dan kun je hiervoor gebruik maken van de diensten van een echtscheidingsadvocaat of een echtscheidingsmediator. De nieuwe afspraken worden vervolgens schriftelijk vastgelegd in een gewijzigde versie van het echtscheidingsconvenant of het ouderschapsplan.
Tijdelijke versoepeling
Er zijn ook situaties denkbaar waarbij het nodig is om een tijdelijke alimentatieregeling te treffen; bijvoorbeeld als degene die alimentatie is verschuldigd vanwege de coronacrisis in financiële nood zit. Je kunt dan onderling een tijdelijk uitstel van betaling, een tijdelijke verlaging van het bedrag of kwijtschelding van een bepaald bedrag afspreken. Ook hiervoor kun je bij een echtscheidingsadvocaat of een echtscheidingsmediator terecht.
Bron: bijdrage door Judex van 21 oktober 2020 op www.iexgeld.nl